در دنیای پرشتاب امروز، سازمانها برای بهبود عملکرد و افزایش بهرهوری نیازمند بهکارگیری ابزارهای کارآمدی هستند که بتوانند فرآیندهای کسبوکار را بهینهسازی کنند. نرمافزار مدیریت فرآیند (BPMS) به عنوان یکی از کلیدیترین ابزارها در این زمینه، به سازمانها این امکان را میدهد که با استفاده از طراحی و مدلسازی دقیق، فرآیندهای خود را بهصورت خودکار و بهینه مدیریت کنند.
اما خرید یک نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) مناسب، به دلیل وجود گزینههای متعدد و متنوع در بازار، میتواند چالشبرانگیز باشد. به همین دلیل، تدوین یک درخواست پیشنهاد (RFP) مشخص و جامع برای خرید این نرمافزار از اهمیت بالایی برخوردار است. RFP به عنوان ابزاری برای شفافسازی نیازها و الزامات سازمان، به فروشندگان این امکان را میدهد که راهحلهای مناسب را برای شما ارائه دهند.
در این مستند، نیازهای خاص سازمان، ویژگیهای کلیدی مورد انتظار از نرمافزار BPMS، و معیارهای ارزیابی فروشندگان به وضوح بیان میشود. یک RFP خوب نه تنها فرایند انتخاب نرمافزار را تسهیل میکند بلکه به همکاری مؤثر با فروشندگان نیز کمک میکند و زمینهساز دستیابی به نتایج مطلوب خواهد بود.
هنگامی که شرکت یا واحدی در سازمان نیازمندی جدیدی را اعلام می کند، بخش تدارکات برای کمک به سادهسازی بررسی تامین کنندگان از مستندات زیر برای برگزاری مناقصه و خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) استفاده میکنند.
-
- درخواست اطلاعات (RFI)
-
- درخواست قیمت (RFQ)
-
- درخواست پیشنهاد (RFP)
خریدار درخواست را آماده می کند، آن را برای تامین کنندگان ارسال می کند و پاسخ های تامین کنندگان را برای یافتن بهترین انتخاب ارزیابی می کند. این درخواست ها بررسی و مقایسه برای یک انتخاب درست و صحیح که مناسب نیاز کسب و کار شما باشد را آسانتر می کنند. در حالی که هر سه درخواست دارای برخی ویژگی های مشترک هستند ولی هر کدام کاربرد متمایز خود را دارند.
تولید سیستم های نرم افزاری سفارش مشتری با BPMS
سیستم های سفارش مشتری عموماً موثرترین روش برای ایجاد نیازمندیهای خاص یک کسب و کار در یک سازمان می باشد. ممکن است نوع نیاز مشتری به حدی خاص باشد که نرم افزار های آماده موجود در بازار نیازشان را پاسخگو نباشد. یکی از کلیدی ترین ویژگی نرم افزار های سفارش مشتری مبتنی بر BPMS امکان ارتباط با سایر نرم افزارهای موجود در سازمان بر اساس درگاه های ارتباطی استاندارد می باشد که از مهمترین دستاوردهای آن می توان به امکان جمع آوری اطلاعات و یکپارچه سازی سیستم های جزیره ای اشاره نمود.
راه حل های سفارش مشتری می توانند کارآمد و متناسب با نیازهای سازمان شما تنظیم شوند، که در طولانی مدت تأثیر مثبتی بر کسب و کار شما خواهد گذاشت.
ویژگیهای بارز سیستم های سفارش مشتری:
-
- انطباق کامل سیستم با نیازمندیهای خاص سازمان
-
- هزینه کمتر در قبال منافع اقتصادی میان مدت و بلند مدت برای سازمان
-
- نگهداری و پشتیبانی تخصصی، موثر و کارآمد
-
- ایجاد یکپارچگی کامل با سایر سیستم های جزیره ای سازمان
در ادامه این مقاله تعاریف عمومی در خصوص برگزاری یک مناقصه برای خرید سامانه های سفارشی که با نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) پیاده سازی می شود را ارائه کرده ایم.
RFI (Request for Information) چیست؟
درخواست اطلاعات (RFI) اطلاعات کلی در مورد قابلیت ها، کالاها یا خدمات یک تامین کننده احتمالی را جمع آوری می کند. شما می توانید RFI را به عنوان اولین گام غیر رسمی در ارزیابی توانایی یک تامین کننده برای انجام پروژه در نظر بگیرید. RFI به ویژه زمانی مفید است که یک شرکت در مراحل اولیه خرید است و سعی می کند الزامات خاص خود را برای یک کالا یا خدمات مشخص کند. بعد از RFI یک RFQ یا RFP تولید می شود، اما برخی از شرکتها از RFI صرف نظر میکنند و مستقیماً یک RFQ آماده می کنند. برخی از شرکتها مرحله اضافه شده RFI را برای دقت و بررسی بیشتر در فرآیند خرید و انتخاب خود آماده می کنند.
RFQ (Request for Question) چیست؟
RFQ معمولاً زمانی استفاده میشود که هزینه یا خدمات درخواستی لزوماً استراتژیک نباشد، بلکه بیشتر تاکید خریدار بر قیمت خرید سامانه یا سیستم متمرکز باشد.
RFP (Request for Proposal) چیست؟
RFP درخواست خرید رسمی در سازمان ها تلقی می شود که نیازمندی های پروژه را برای خرید یک سامانه شرح می دهد که توسط یک شرکت یا سازمان برای درخواست پیشنهادات از فروشندگان، تامین کنندگان یا ارائه دهندگان خدمات واجد شرایط آماده می شود. در واقع زمانی از RFP استفاده می شود که چارچوب و شرح خدمات فنی جایگاه بالاتری نسبت به قیمت در سازمان دارد.
RFP ها شامل بیان نیازمندی های فنی کسب و کار، جدول زمانی طراحی و تولید، معیارهای ارزیابی فنی توسط خریدار و فرآیند انتخاب است. به عنوان رسمی ترین فرآیند خرید خارج از این لیست، RFP ها بهترین فروشنده را از طریق مناقصه رقابتی بر اساس عوامل مختلف شناسایی می کنند. این عوامل بر اساس اهداف شرکت ها و کسب و کارها متفاوت است.
یک RFP استاندارد شامل چه بخش هایی می شود:
• صفحه جلد
• فهرست مطالب
• بررسی اجمالی شرکت و محدوده کار (بیانیه کار)
• وضعیت موجود
• الزامات فنی و تخصصی تعریف شده
• نیازمندی های عمومی
• مشخصات فنی (کارکردی و غیر کارکردی)
• مهلت و نحوه ارسال
در این مقاله شرکت مهندسی تذرو افزار با استفاده از تجربیات خود در زمینه طراحی و پیاده سازی سامانه های نرم افزاری مبتنی بر BPMS نمونه ای از RFP خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) برای تولید نرم افزارهای سفارش مشتری را در اختیار سازمان ها قرار می دهد تا با دقت بالاتری بتوانند شرکت های تامین کننده را بررسی و انتخاب نمایند.
1- معیارهای مقایسه ای در انتخاب شرکت های تامین کننده در RFP خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS)
یکی از موضوعاتی که معمولاً در انتخاب نرم افزارها مورد توجه میباشد، انتخاب درست معیارهای مقایسه ای در خرید محصول یا سامانه میباشد. البته قطعاً معیارها بر اساس نیازمندی و شرایط انتخابکننده متفاوت خواهد بود و ممکن است وزن همه بخشها، برای همه سازمانها یکسان نباشد. اما مساله اصلی در این است که توجه متوازن به تمامی محورهای مهم انتخاب محصول نقش کلیدی در موفقیت پروژه خواهد داشت و حداقل اطلاع از این عوامل، میتواند یک سازمان را به انتخاب درستتر محصول هدایت کند.
در ادامه این مقاله سعی شده، برخی از مهمترین عوامل موثر در انتخاب محصول سیستمساز یا نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) که با استفاده از آن سیستم های سفارش مشتری طراحی و پیاده سازی می شود را ارائه کنیم. البته در این مستند از ورود به جزئیات امکانات خودداری شده است و سعی بر این بوده است که محورهای اصلی و مهم که در RFP خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) نیاز است اعلام شود مورد توجه قرار گیرد.
2- الزامات کارکردی و عمومی RFP خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS):
-
- کارتابل الکترونیک
-
- رویت کارهای ارجاع شده
-
- دستهبندی کارها (بر اساس فرآیند و فعالیت/ فرم)
-
- کارتابل کاربر محور و سمت محور
-
- تفویض نقش
-
- مشاهده گردش کار
-
- امکان جایجایی کارهای درجریان بین کاربران
-
- ساختار سازمانی و پروفایل کاربران
-
- پشتیبانی از ساختارهای سازمانی
-
- قابلیت تعریف پرونده و پروفایل کاربران و نقش ها
-
- تعریف سطوح سازمانی تاییدات بصورت داینامیک
-
- قابلیت استفاده از ساختار سازمانی در انتصابات فرآیندی
-
- نمایش پورتال و اجرای تحت موبایل
-
- قابلیت طراحی کارتابل مشتری
-
- نمایش فرم ها بصورت Responsive
-
- قابلیت استفاده از موبایل اپلیکیشن
-
- قابلیت استفاده از PWA (سیستم های IOS)
-
- لایه قواعد کاری
-
- قابلیت تعریف و نگهداری قوانین کاری
-
- قواعد کاری با اعمال در سطح واسط کاربری
-
- استفاده از قواعد کاری در سطح فرم و فرآیند
-
- تنظیم دسترسی، امنیت
-
- امنیت سطح فرآیند
-
- امنیت سطح موجودیت
-
- امنیت سطح رکورد
-
- امنیت سطح فیلد
-
- امنیت مبتنی بر کاربر / سمت / نقش
-
- مدیریت دسترسی های کاربران
-
- پشتیبانی از SSO و اکتیودایرکتوری جهت مدیریت کاربران
-
- امنیت نمایش اطلاعات
-
- ارتباطات و تبادل داده
-
- دریافت وب سرویس
-
- ارائه وب سرویس
-
- اتصال به دیتابیسهای بیرونی
-
- Import/Export بصورت اکسل
-
- پوشش درگاه های ارتباطی آفلاین جهت اطلاع رسانی وضعیت درخواست بصورت پیامک و ایمیل
-
- خدمات و پشتیبانی شرکت
-
- قابلیت پشتیبانی از محصول یا سامانه ارائه شده
-
- مستندات آموزشی و راهنمای کاربری
-
- وجود فیلم و راهنمای توسعه دهندگان
-
- استفاده از پشتیبانی شرکت تولیدکننده محصول
-
- قابلیت ارائه درخواست برای توسعه محصول
-
- وجود نیروی متخصص جهت ارائه خدمات پشتیبانی
-
- وجود سایت تیکتینگ برای اعلام درخواست و مشکلات
3- الزامات فنی و اختصاصی RFP خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS)
عنوان | قابلیت استفاده در سامانه وجود دارد / ندارد |
معماری Service Oriented باشد | |
سیستم می بایست با مروگرهای مختلف بدون مشکل کار کند | |
واسط کاربری تحت Web باشد | |
دارای ابزار Workflow Generator باشد | |
دارای ابزار Form Generatorباشد | |
دارای ابزار Report Generator باشد | |
ایجاد یک فرآيند کامل بدون نیاز به برنامه نویسی (Zero-Code) | |
سیستم باید مبتنی بر فرایند باشد و توانایی های عمومی یک سیستم ساز را دارا باشد | |
سيستم بايد مبتني بر استانداردهاي باز باشد به اين معني كه بتوان به راحتي ارتباط بين سيستم و ديگر سيستم ها و نرم افزار هاي موجود در سازمان را برقرار كرد. | |
مدیر سیستم بايد بتواند تعریف کاربران و مشتریان و سطوح دسترسی و بهره برداری آنها از سرویس های قابل ارایه در سیستم موردنظر را داشته باشد. | |
سیستم بايد به صورت ماجولار باشد به نحوي كه براحتي بتوان با اضافه كردن يك يا چند ماجول به سيستم، يك سرويس جديد در سيستم ايجاد نمود. | |
قابليت ارسال و دريافت اطلاعات ميان كاربران سيستم بصورت Online |
4- نیازمندی های Form Generator (فرم ساز) در نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS)
این ابزار باید به گونه ای باشد که بدون نیاز به هرگونه کدنویسی بتوان کلیه فرآیندها و نیازمندی های کسب و کاری مورد نیاز را تعریف نمود. بعبارت دیگر در یک محیط گرافیکی بتوان با قرار دادن شرط های مختلف بصورت شماتیک مراحل یک فرایند را طراحی نمود. این قسمت از امتیاز فنی بالایی برای شرکت ها برخوردار است.
5- نیازمندی های Work Flow Designer (گردش کار)
عنوان | قابلیت استفاده در سامانه وجود دارد / ندارد |
تولید داینامیک گردش کارهای سازمانی | |
توانایی ذخیره و بازیابی گردش کارها وجود داشته باشد | |
پشتیبانی از گردش کارهای ساخته شده چند مرحله اي | |
پیمایش گردش کارها | |
توانایی حذف گردش کارها | |
استفاده از Activity های مختلف به صورت ویژوال | |
تغییر ویژگیهای Activity ها به صورت ویژوال. | |
Validate نمودن گردش کار قبل از ذخیره سازی | |
Import گردش کاری های تولید شده در نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) | |
Export گردش کاری های تولید شده در نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) | |
جستجوی گردش کارها براساس نام گردش کار | |
تغییر اندازه و جابجایی Activity ها در محیط طراحی گردش کار | |
تعريف شروط و تصميم گيري در مراحل مختلف گردش كار | |
تراكنش با پايگاه داده در گردش کار | |
اطلاع رساني بصورت Email , Fax , Message, Popup در هر مرحله از گردش کار | |
تخصیص فرمهاي واحد فرم ساز در تعريف يك گردش كاري | |
مشاهده مراحل گردش كاري طي شده | |
وابسته نمودن یک گردش کار به گردش کاری های دیگر | |
دسته بندی گردش کاری ها | |
تعیین کاربر مدیر هر گردش کاری بر اساس چارت سازمانی | |
شروع گردش کاری از طریق تماس تلفنی،SMS ، ایمیل ، پرتال و فکس | |
تعیین سطح دسترسی برای گردش کارها | |
جستجوی Activity ها | |
تعریف زمان بندی برای شروع یک فرآیند بصورت اتوماتیک | |
تعیین زمان بحرانی برای گردش کاری. |
سیستم از Activity های زیر حمایت نماید شروع (جهت مشخص نقطه شروع یک گردش کاری)شرط (جهت مشخص نمودن انواع شرطها برای تایید گردش کاری و تغییر مسیر براساس انتخاب شرطها)شرطQuery (در صورتیکه شرط نوشته شده درست یا نادرست باشد مسیر گردش کاری عوض شود) نظر سنجی (ارسال فرم خالی به تمامی کاربران برای دریافت اطلاعات از کاربران)ارسال Email (برای ارسال email به کاربران،مشتریان،Admin)ارسال Fax (برای ارسال fax به کاربران،مشتریان،Admin)ارسال SMS (برای ارسال SMS به کاربران،مشتریان،Admin)ارسال پیغام (برای ارسال پیغام به کاربران،Admin)ارسال Popup (برای ارسال Popup به کاربران مورد نظر)انتظار (برای این می باشد برای مدت خاصی گردش کاری در حالت Pause قرار گیرد و ادامه مسیر ندهد)انتساب (برای نسبت دادن مقادیر متغیر ها در فیلدهای فرم و یا متغیرهای تعریف شده در Workflow)اتصال پایگاه داده (برای اجرا نمودن یک query و قرار دادن مقدار فیلد انتخابی در متغیرهای تعریف شده در Workflow یا فیلدهای فرم)پایان (جهت مشخص نمودن پایان گردش کاری)Sub Workflow (جهت اجرا نمودن یک گردش کاری دیگر ،گردش کاری انتخابی تا زمانی که پایان نیابد، گردش کاری اصلی ادامه نمی یابد)Start Workflow (جهت اجرا نمودن یک گردش کاری دیگر، و نیز گردش کاری اصلی هم ادامه مسیر می دهد.)شروع اتوماتیک (جهت اجرا شدن اتوماتیک گردش کاری توسط Task Service )آگاهی (جهت آگاهی دادن به کاربران میباشد و میتواند حاوی یک پیغام باشد و در روند گردش کار تاثیری ندارد )Switch Case (برای بررسی شرط های پی در پی برای جلوگیری از تکرار شرط معمولی )Human Activityworkflowpermission برای استفاده از Activity |
6- نیازمندی های Report Generator (گزارش ساز)
7- نیازمندی های Logging System
عنوان | قابلیت استفاده در سامانه وجود دارد / ندارد |
ثبت کلیه عملیات کاربران بر روی اقلام داده | |
ارائه ليست وقايع ثبت شده | |
مشاهده وقايع بر اساس حقوق دسترسي كاربران | |
قابليت جستجو و دسته بندي وقايع ثبت شده | |
ثبت وقایع در سطوح User Log، Event Error و Critical Error | |
حذف يك یا چند واقعه ثبت شده بر اساس سطح دسترسی |
8- نیازمندی های واحد مانیتورینگ
عنوان | قابلیت استفاده در سامانه وجود دارد / ندارد |
نمایش اطلاعات Real-time از کل سیستم | |
تعریف شاخص های کلیدی بازدهی KPI (Key Performance Indicator) در هنگام طراحی هر فرآیند | |
مشاهده وضعیت و نتایج فعالیت های مختلف | |
قابليت اعلام تعداد، تنوع، و مدت زمان فرآیند ها | |
مشاهده Deadlock های فرآیندها بصورت Real-time | |
مشاهده تعداد کاربران درگیر یک فرآیند را بصورت Real-time | |
اعلام تعداد فرآیندهای اجرا شده از یک گردش کار | |
گزارش دهی میزان حجم کار هر کاربر بصورت Real-time | |
اعلام خلاصه پروسس ها و تراکنش ها بصورت لحظه ای | |
مشاهده درخت پیگیری در فرآیندها بصورت Real-time | |
مشخص نمودن فعالیت های مسدود بصورت لحظه ای | |
مشاهده ارقام آماری از اطلاعات موجود بصورت Real-time | |
تعیین تعداد افراد درگیر هر فرآیند بصورت لحظه ای | |
اعلام وضعیت های بحرانی بصورت لحظه ای | |
مشاهده ضریب نفوذ هر نوع فرآیند در سیستم بصورت لحظه ای | |
مشاهده فرآیندهای تازه شروع شده، درحال اتمام و انجام شده | |
مشاهده فرآیندهای متوقف شده بصورت لحظه ای |
9-نیازمندی های مدیریت فعالیت های کاربران برای RFP خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS)
آماده سازی RFP خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) کار نسبتا سختی است
آمادهسازی RFP خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) کار نسبتا سختی است و نیاز به دقت و توجه ویژهای دارد. در این مرحله، شما باید نیازهای خاص سازمان خود را بهدقت شناسایی کنید و آنها را در قالب مشخصات فنی و عملکردی برای فروشندگان ارسال کنید. مهم است که در RFP خود شامل جزئیات مربوط به الزامات پشتیبانی، قابلیتهای نرمافزار و انتظارات از فروشنده باشید. همچنین، بیان واضح انتظارات شما از قیمت و زمانبندی پروژه نیز میتواند به فرایند انتخاب کمک کند. یک RFP خوب نه تنها به شما در انتخاب صحیح نرمافزار کمک میکند بلکه میتواند زمینهساز همکاری موفقی با فروشنده باشد.دو نکته بسیار مهم برای خرید نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) را حتما در نظر بگیرید. این دو نکته عبارتند از:دو نکته کلیدی برای خرید نرمافزار مدیریت فرآیند (BPMS) را حتماً مد نظر داشته باشید:
۱- پشتیبانی با کیفیت از سوی فروشنده:
نرمافزار BPMS به مدت زمانی نیاز به خدمات پشتیبانی مناسب دارد. این پشتیبانی باید شامل آموزش کاربران، استقرار نرمافزار و طراحی فرآیندهای اولیه باشد. بهویژه در مراحل ابتدایی، وجود یک تیم پشتیبانی قوی میتواند به رفع مشکلات و بهینهسازی عملکرد نرمافزار کمک شایانی کند. همچنین، بهروزرسانیهای منظم و پاسخگویی سریع به درخواستهای شما از اهمیت بالایی برخوردار است.
۲- رابط کاربری ساده و کاربرپسند:
رابط کاربری نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) باید به گونهای طراحی شده باشد که حتی کاربران با سطح دانش رایانهای پایین نیز بتوانند به راحتی با آن کار کنند. تجربه کاربری مهم است؛ بنابراین، باید از ایجاد سردرگمی با استانداردهای پیچیده مدلسازی که ممکن است زمانبر باشند، پرهیز کنید. نرم افزار مدیریت فرایند (BPMS) باید امکاناتی مانند (drag-and-drop) و نمایش بصری واضح فرآیندها را فراهم کند تا کاربران بتوانند بهراحتی وظایف خود را انجام دهند. این ویژگیها باعث میشود کار شما به سرعت و با دقت بیشتری پیش برود.
نوشته های مرتبط
- حضور شرکت مهندسی تذرو افزار در رویداد SAORG Smart با هدف همآفرینی برای توسعه و کاربرد پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور (پامتک)
- تاثیر نرم افزارBPMS بر نحوه مدیریت و توسعه سازمان
- استاندارد ISO 10004 و کاربرد آن در حوزه خدمات مشتری
- بهبود و سودآوری برای سازمان ها با BPMs
- نحوه تعیین شاخصهای بهبود عملکردی با استفاده از نرمافزار BPMS